Als je me ziet

Mijn moeder neuriet. Ze staat bij het fornuis, roert in de pannen, proeft van dit, proeft van dat, en neuriet.
Ik zit aan de tafel. Ik heb een werkje gekregen. Kaas raspen. Het is een makkelijk klusje. De queso blanco verkruimelt bijna vanzelf. Maar ik ben er trots op dat ik mag helpen.
Mijn moeder zegt dat je niet rijk hoeft te zijn om als een koning te eten. Dat komt omdat ze zo van koken houdt. Iedereen komt naar de keuken van mijn moeder om haar zelfgemaakte salsa te proeven, en haar mole-saus, en kaneelchurro’s met chocoladedipsaus, wat ik het allerlekkerst vind.
Ik ben vijf, oud genoeg om de chocola te mogen roeren als die in een pannetje op het fornuis moet smelten. Lentamente, zegt mijn moeder. Maar niet te langzaam, anders brandt het aan.
Gesmolten chocola is heet. De eerste keer stak ik mijn pink in de pan omdat ik ervan wilde proeven. Meteen brandde ik mijn pink. Geschrokken stak ik hem, met de dikke klodder chocola, in mijn mond en brandde mijn tong. Mijn moeder schudde haar hoofd toen ik begon te huilen. Ze droogde mijn tranen met haar schort en zei dat ik een domme chiquita was en dat ik maar gauw groter en verstandiger moest worden, omdat ik dan mijn hand niet meer in de pannen zou steken die op het fornuis stonden te borrelen. Ze liet me op een ijsklontje sabbelen en zette me op een stoel aan de tafel, waar ik toekeek toen zij zich weer over haar dampende pannen ontfermde.
Ik ben mijn moeders chiquita. Zij is mijn mamita. Dat zijn onze speciale naampjes. Ik vind het heerlijk om in de keuken te zitten en naar mijn mamita te kijken. Als ze daar is, is ze gelukkig. Geen schaduwen op haar gezicht. Geen terneergeslagen houding. Ze ziet er dan weer uit als mijn mami, en niet als de trieste vrouw die ’s ochtends van huis gaat in haar saaie, grijze dienstmeisjesuniform. Of erger nog, als de bange vrouw die soms midden op de dag thuiskomt, me in een kast duwt en zegt dat ik heel stil moet zijn.
Ik doe altijd wat mijn mami zegt. Behalve één keer. Ik rende achter een klein bruin hondje aan, omdat ik zijn zachte oren wilde aaien, en de auto stoof zo snel langs me heen dat ik de wind in mijn haar voelde. Mijn moeder greep mijn arm en schreeuwde tegen me, nee, nee, nee, dat is stout, dat is stout. Ze gaf me een pak voor mijn broek en dat deed pijn. Daarna zakte ze neer op de stoffige roodbruine grond, drukte me huilend tegen zich aan en wiegde me, en het was allemaal zo naar, net zoals wanneer je pijn in je buik én in je keel hebt.